آشنایی با جراحی های لیزری چشم

تکنیک های جراحی لیزری به دو روش عمق و سطحی تقسیم می شوند.
• در روش عمقی، لایة بسیار نازکی از قرنیه (به نام فلپ) برداشته شده و سپس لیزر اکسایمر به قرنیه تابانده می‌ شود. در انتهای جراحی، فلپ به محل اولیه برگردانده خواهد شد و مانند یک پانسمان طبیعی از بافت تراش خورده محافظت می کند.
در ادامه انواع روش های عمقی به اختصار معرفی می شوند.

لیزیک
در روش لیزیک، لایه برداری یا ایجاد فلپ با استفاده از دستگاهی به نام میکروکراتوم انجام می شد. میکروکراتوم حاوی تیغی بود که حین برش قرنیه با سرعت بسیار بالایی نوسان می کرد و کار لایه برداری را انجام می داد. در حال حاضر فمتولیزیک جایگزین جراحی لیزیک شده است.

فمتولیزیک
فمتولیزیک یکی از جدیدترین و پرطرفدارترین روش های اصلاح نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. در این روش، فلپ قرنیه با کمک لیزر فمتوسکند (سریع ترین لیزر چشم پزشکی جهان) برش داده می شود.
فمتولیزیک را می توان روش پیشرفته لیزیک نامید که در آن به جای میکروکراتوم از لیزر استفاده می‌شود و به همین دلیل به نام لیزیکِ تمام لیزری یا جراحی بدون تیغ نیز معروف شده است. فمتولیزیک علاوه بر اینکه تمامی ویژگی های عمل لیزیک مانند سرعت بالای بهبود دید، رفع سریع درد و بازگشت به زندگی روزمره با فاصله کوتاهی پس از عمل را فراهم کرده، با توجه به انجام تمام مراحل با لیزر، دقت و سلامت بی نظیری را به ارمغان آورده است.

فمتواسمایل
در تکنیک فمتواسمایل، در عمق ۱۱۰ تا ۱۳۰ میکرون از سطح قرنیه دو برش ایجاد می شود که تشکیل یک بافت عدسی شکل را می دهد؛ با خارج کردن این بافت از طریق یک برش 2 تا 4 میلیمتری، فرم قرنیه تغییر پیدا کرده و دید بیمار اصلاح می شود. عمل فمتواسمایل چشم برای تمام بیماران نزدیک ‌بین و دارای آستیگماتیسم (در صورت تجویز چشم پزشک) بهترین انتخاب است.
در روش فمتو اسمایل هم از لیزر فمتوسکند برای برش قرنیه استفاده می شود و برخلاف روش ‌های دیگر، برای اصلاح دید، نیازی به تاباندن لیزر اکسایمر وجود ندارد. در این جراحی به دلیل وارد شدن کمترین میزان انرژی به قرنیه، بهبود و التیام قرنیه سریع ‌تر خواهد بود. زمان تقریبی رسیدن به دید با کیفیت نیز بطور معمول بین یک تا شش هفته است ولی گاهی برای رسیدن به بالاترین میزان دید باید تا دو ماه صبر کرد. امروزه روش اسمایل در چشم پزشکی بسیار متداول شده و در بیمارستان چشم پزشکی نور، همطراز با کلینیک های مطرح جهان انجام می گیرد.


• دومین روش در جراحی های لیزیک چشم، روش سطحی است که طی آن، لایه پوششی (اپی¬تلیوم) قرنیه برداشته شده و لیزر اکسایمر به سطح قرنیه تابانده می شود. در پایان عمل نیز از یک لنز تماسی نرم به عنوان پانسمان استفاده خواهد شد.

PRK
در روش PRK، اپی¬تلیوم با یکی از ابزارهای جراحی برداشته شده و سپس قرنیه لیزر می شود. این روش در تمام جهان یکی از شیوه های شایع در اصلاح عیوب انکساری است.
کسانی که قرنیه نازک دارند یا افرادی که ورزش های رزمی یا ضربه ای انجام می دهند (در صورت تایید چشم پزشک) می توانند از عمل PRK استفاده کنند.
بسیاری از افراد می پرسند: برای حذف عینک، پی آر کی بهتر است یا لازک؟ در پاسخ این عزیزان می گوییم در حال حاضر روش لازک منسوخ گردیده و PRK جایگزین آن شده است.

اگر متقاضی جراحی لیزیک (که برخی به اشتباه به آن لایزیک می گویند) برای اصلاح عیوب انکساری (شامل PRK پی آر کی یا لازک، فمتولیزیک femto Lasik و فمتواسمایل femto SMILE هستید لطفاً به موارد زیر توجه کنید.

1. حداقل سن مناسب بیمار برای عمل لیزیک 18 سال
2. حداکثر تغییر شماره چشم 5/0 دیوپتر طی شش ماه گذشته
3. عدم ابتلا به دیابت کنترل نشده
4. عدم وجود اختلالات بافت هم بند
5. نداشتن سابقه تبخال قرنیه
6. نداشتن التهاب داخل چشمی
7. نداشتن بیماری گلوکوم )آب سیاه( یا کاتاراکت )آب مروارید)
8. عدم مصرف برخی داروها مثل راکوتان
9. قرار نداشتن در دوران حاملگی یا شیردهی
10. نداشتن انتظارات غیر واقعی از عمل جراحی لیزیک

توجه: پزشک قبل از انجام عمل های جراحی لیزیک چشم این نکات و احتمالاً موارد دیگری را به شما یادآوری می کند.

1. شستن پلک ‌ها و مژه‌ ها شب قبل از عمل جراحی لیزیک
2. آرایش نکردن 48 ساعت قبل از عمل جراحی لیزیک
3. پوشیدن لباس سبک و راحت در روز عمل جراحی لیزیک
4. استفاده نکردن از عطر و ادکلن در روز عمل جراحی لیزیک
5. استفاده نکردن از لنزهای تماسی 48 ساعت قبل از عمل جراحی لیزیک
6. استفاده از قرص آرام بخش درصورت وجود اضطراب

• مزایا و عوارض جراحی PRK یا لازک چشم

*بطور تقریبی 40درصد بیماران از این روش استفاده می کنند، به ویژه افراد دارای قرنیه نازک و ورزشکاران رزمی و کسانی که مبتلا به نزدیک بینی و آستیگماتیسم هستند.

* ناراحتی و نقاهت پس از عمل: احتمال ناراحتی (درد محسوس) و مداوم به مدت 3 تا 5 روز در گروهی از بیماران وجود دارد.
* بهبود بینایی: بهبود کامل بینایی حدود چند ماه بعد از عمل جراحی PRK یا لازک چشم به طول می انجامد.
* احتمال عفونت بعد از عمل PRK یا لازک: این احتمال بسیار کم است و در صورت اتفاق، معمولاً در 4-3 روز اول بعد از عمل جراحی PRK (لازک چشم) ظاهر می شود.
* احتمال جابجایی لایه نازک قرنیه یا فلپ: در عمل جراحی PRK یا لازک چشم احتمال جابجایی فلپ وجود ندارد.
* بازگشت به فعالیت های روزانه: بعد از عمل PRK یا لازک چشم 3 تا 5 روز برای شغل های حساس از نظر بینایی مانند جراح، کارمند بانک، حسابدار و ... می باشد و دوره نقاهت (دوره استراحت بعد از عمل جراحی PRK یا لازک چشم) طولانی (یک تا دو هفته) است.

• مزایا و عوارض عمل جراحی فمتولیزیک چشم Femto Lasik

*بطور تقریبی 40درصد از بیماران هم از این روش استفاده می کنند؛فمتولیزیک به اکثر افراد پیشنهاد می شود و درمان موثری برای رفع دوربینی، نزدیک بینی و آستیگمات (شماره مثبت) است.
* ناراحتی پس از عمل جراحی فمتولیزیک چشم: ناراحتی بعد از عمل جراحی لیزیک - فمتولیزیک چشم برای اکثر افراد معمولاً بیشتر از 2 ساعت احساس نمی شود.
* بهبود بینایی: اکثر بیماران فردای بعد از عمل جراحی فمتولیزیک چشم دید خوبی دارند.
* احتمال عفونت بعد از عمل جراحی فمتولیزیک چشم: احتمال عفونت بعد از عمل جراحی فمتولیزیک چشم در حداقل ممکن است.
* احتمال جابجایی لایه نازک قرنیه یا فلپ: احتمال بروز این مورد در عمل جراحی فمتولیزیک چشم بسیار اندک است.
* بازگشت به فعالیت های روزانه: بطور معمول یک روز بعد از عمل جراحی فمتولیزیک چشم Femto Lasik می توان کار و زندگی عادی را شروع کرد.

• مزایا و عوارض عمل جراحی فمتواسمایل چشم

* فمتواسمایل برای افراد دارای نزدیک بینی و آستیگماتیسم بسیار مناسب است و بطور تقریبی 20درصد بیماران از این روش استفاده می کنند.
* ناراحتی پس از عمل: بعد از عمل جراحی فمتواسمایل حداقل ناراحتی برای اکثر افراد وجود دارد و معمولاً بیشتر از 2 ساعت احساس نمی شود.
* بهبود بینایی: بهبود کامل بینایی در عمل جراحی فمتواسمایل چشم کمی کند (طولانی) صورت می پذیرد.
* احتمال عفونت بعد از عمل جراحی فمتواسمایل چشم: در عمل جراحی فمتواسمایل چشم احتمال عفونت در حداقل ممکن است.
* احتمال جابه جایی لایه نازک قرنیه یا فلپ: وجود ندارد.
* بازگشت به فعالیت های روزانه: دو روز بعد از عمل جراحی فمتواسمایل می توان کار و زندگی عادی را آغاز کرد.

عمل های جراحی فمتولیزیک (لیزیک)، پی آر کی یا لازک و فمتواسمایل به ‌وسیله لیزر چشم پزشکی، بسیار سریع و دقیق انجام می ‌شود و با تمهیدات صورت گرفته توسط بهترین چشم پزشک ها و تیم درمانی بیمارستان نور به هیچ عنوان دردناک نیستند. همچنین به یاد داشته باشید همکاری شما هنگام عمل های اصلاح عیوب انکساری چشم تان (عمل فمتولیزیک، عمل جراحی فمتواسمایل و عمل جراحی پی آر کی یا لازک) نقش بسیار مهمی در حصول نتیجه مناسب دارد؛
بنابراین توصیه می کنیم هنگام عمل، آرامش خود را حفظ کرده و به دستورات چشم پزشک و مواردی که در زیر شرح داده می‌ شود دقت کنید.

- در طول عمل جراحی اصلاح عیوب انکساری چشم، شامل (جراحی پی آر کی یا لازک، عمل جراحی فمتولیزیک و عمل جراحی فمتواسمایل) به نور قرمز یا سبز چشمک زن نگاه کرده و از حرکت دادن چشم‌ ها و سر خودداری کنید.

- مدت زمان تابش لیزر، کمتر از یک دقیقه و معمولاً حدود 10 ثانیه است. بنابراین در طول مدتی که صدای دستگاه فمتوسکند را (که برای عمل جراحی فمتولیزیک و عمل جراحی فمتواسمایل استفاده می شود) می ‌شنوید، چشم خود را حرکت ندهید.

- نگران پلک زدن در حین عمل نباشید زیرا پلک‌ های شما توسط وسیله‌ای از یک دیگر باز می‌شوند؛ بهتر است برای پیشگیری از احساس ناخوشایند، موقع عمل از فشار دادن پلک ‌ها و اخم کردن پرهیز کنید.

- دست‌ ها را به محیط عمل نزدیک نکنید زیرا باعث آلودگی می ‌شود.

- اولین ویزیت، فردای روز عمل
- انجام ویزیت در فواصل منظم طی 6 ماه اول پس از عمل
- پرهیز از به ‌کاربردن لنزهای تماسی و زیبایی حداقل به مدت 3 ماه بعد از عمل
- پرهیز از انجام ورزش ‌های خشن از قبیل بوکس، فوتبال، کاراته و... حداقل به مدت 10 هفته
- پرهيز از ماليدن و خاراندن چشم ‌ها در هفته هاي اول پس از عمل
- پرهیز از به ‌کار بردن لوسیون ‌ها، کرم‌ ها، وسایل آرایشی در اطراف چشم، حداقل به مدت 3 روز و یا تا زمانی‌که چشم پزشک جراح شما اجازه بدهد.
- توجه داشته باشید که طی چند ماه اول بعد از عمل، احتمال نوسان در بینایی وجود دارد. تثبیت بینایی شما، ممکن است به 3 تا 6 ماه زمان نیاز داشته باشد و در اين دوره ممکن است علائمی مانند اختلال بینایی هنگام رانندگی در شب، نورهای خیره کننده در ميدان بینایی و هاله های نورانی را تجربه کنید.
- با توجه به شرایط هر بیمار و نتایج معاینات پس از عمل، جراح چشم پزشک، توصیه های خاص و ضروری برای هر فرد را به اطلاع وی می رساند.