کاشت لنز

لنزهای تماسی به دو نوع زیر تقسیم می شوند:
- لنز نرم یاSoft Lens
- لنز سخت یاHard Lens

* تعریف لنز تماسی نرم یا SOFT

این نوع لنز از پلیمرهای قابل انعطاف ساخته شده و طراحی آن به شکلی است که به راحتی روی قرنیه قرار می گیرد. لنز نرم اجازه عبور اکسیژن از بین مولکول های خود را می دهد تا قرنیه چشم مانند سایر بافت های بدن دچار کمبود اکسیژن نشود. در ساختمان لنزهای نرم 25 تا 79 درصد آب وجود دارد؛ استفاده از آن ها راحت است و استفاده کننده خیلی سریع به این نوع لنز عادت می کند.

* تعریف لنز تماسی سخت یا HARD

این لنز که از پلیمرهای با خاصیت نفوذپذیری اکسیژن ساخته می شود، آستیگمات قرنیه را به خوبی پوشش می دهد و برای کسانی که قرنیه نامنظمی دارند (مانند افراد مبتلا به قوز قرنیه) کیفیت دید مناسب و به مراتب بهتر از عینک را فراهم می کند.

- لنزهای تماسی با نفوذپذیری نسبت به گاز (RGP)
لنزهای تماسی سخت که به اکسیژن نفوذ پذیر هستند با لنزهای سخت دهه های قبل تفاوت زیادی دارند. لنزهای سخت ابتدا از جنس PMMA بودند که هنگام استفاده باعث ایجاد ناراحتی و حس نامطلوبی می شدند زیرا نسبت به اکسیژن نفوذپذیر نبودند. لنزهای نفوذپذیر به گاز که در میانه دهه 1980 به بازار آمدند اما حاوی سیلیکون می باشند و نسبت به PMMA انعطاف پذیرتر هستند و اکسیژن بیشتری از خود عبور می دهند حتی بیشتر از لنزهای نرم.

- لنزهای نفوذپذیر به گاز (GP)
این لنزها برای استفاده کننده دید با کیفیت فراهم می کنند، عمر بیشتری دارند، راحت تر تمیز می شوند، مقاومت شان نسبت به رسوبات بیشتر است و چون به مدت طولانی تری قابل استفاده هستند در دراز مدت هزینه کمتری نسبت به لنزهای نرم دارند. در عین حال نباید فراموش کرد که استفاده از لنزهای نرم راحت تر می باشد و لنزهای نفوذپذیر به گاز نیاز به عادت کردن برای استفاده دارند.

پیشرفت تکنولوژی در کنار نتایج حاصل از تلاش تیم های تحقیقاتی، نسل جدیدی از لنزهای تماسی را به جهانیان معرفی کرده است. این نسل از لنزها در انواع مختلفی ساخته و به بازار ارائه می شوند که از جمله معروف ترین آنها می توان به لنزهای ماهیانه، چند کانونی، توریک و UV اشاره کرد.
* لنزهای تماسی با استفاده ممتد
بعضی لنزهای تماسی فقط قابلیت استفاده در روز را دارند و در زمان خواب باید درآورده شوند، لنزهای تماسی ممتد اما به لنزهایی گفته می شود که در زمان خواب هم قابل استفاده هستند. لنزهای ممتد، اکسیژن بیشتری به قرنیه می رسانند به همین دلیل بیشترشان تا 7 روز قابل استفاده اند و بعد از 7 روز باید دور انداخته شوند.
دو نوع لنز تماسی هم وجود دارد که تا 30 روز قابل استفاده ممتد هستند؛ یکی لنز "شب و روز" کمپانی CIBA که نسبت به لنزهای معمولی 6 برابر اکسیژن بیشتر به قرنیه می رساند و دیگری لنز Pure Vision کمپانی Bausch and Lomb.
البته به این نکته هم باید توجه داشت که لنزهای قابل استفاده در شب، ریسک عفونت شان نسبت به لنزهای روزانه بیشتر است چون ارگانیسم های خطرناکی که از طریق انگشتان، پلک یا محلول های لنز وارد چشم می شوند زیر لنز تماسی جمع شده، در شب بهتر رشد کرده و احتمال عفونت قرنیه افزایش می یابد. البته لنزهای7 و 30 روزه قابل تعویض چون نیاز به محلول لنز ندارند میزان ورود میکروارگانیسم به چشم را کاهش داده و شانس عفونت را خیلی بالا نمی برند.
برای کاهش ریسک عفونت در لنزهای تماسی ممتد خوب است از لنز به صورت دائمی استفاده نشود. به عنوان مثال فقط در خواب های کوتاه بین روز لنز در چشم قرار گیرد و هنگام خواب درآورده شود؛ البته در این صورت هم ریسک استفاده از محلول لنز و جا لنزی اضافه می گردد.
به این نکته هم توجه کنید که سیگار کشیدن یک ریسک فاکتور مهم در عوارض لنزهای با استفاده ممتد می باشد. همچنین به یاد داشته باشید هر زمان احساس ناراحتی، سوزش یا کاهش دید کردید سریعاً لنزها را خارج کرده و با چشم پزشک خود تماس بگیرید.

•عدم تغییر در ظاهر و زیبایی چهره
• آزادی بیشتر در فعالیت های تفریحی - ورزشی
• کیفیت بهتر دید محیطی نسبت به عینک

• نیاز به مراقبت های ویژه بهداشتی
• نیاز به دقت ویژه در نگهداری به منظور جلوگیری از گم شدن لنز
• مشکل در تجویز برای بیماران مبتلا به خشکی چشم
• مشکل در تجویز برای افراد مبتلا به درجات بالای آستیگماتیسم
• خطر ایجاد عفونت در چشم
• محدودیت استفاده در برخی محیط ها، مشاغل و ورزش های آبی
• نیاز به تعویض مکرر به دلیل طول عمر کوتاه
• عدم تحمل لنز توسط برخی افراد با گذشت زمان

مراحل استفاده از لنز تماسی نرم به ترتیب و شرح زیر است:
1.    شستن صحیح و بهداشتی دست ها
2.    خارج کردن لنز از جا لنزی و ضدعفونی کردن آن
3.    قرار دادن لنز روی چشم
4.    ضد عفونی کردن جا لنزی و خشک کردن آن
5.    برداشتن لنز از روی چشم

* چگونگی شستن دست ها
قبل از قراردادن لنز تماسی روی چشم و همچنین پیش از خارج کردن آن از چشم، دست های خود را به خوبی با آب و صابون بشویید. بهتر است دست ها در معرض هوا خشک شوند یا از یک دستمال کاغذی تمیز و بدون پرز برای خشک کردن آن ها استفاده کنید. به یاد داشته باشید پرز حوله یا دستمال ممکن است پشت لنز قرار بگیرد و باعث ناراحتی چشم شود.

* خارج کردن لنز تماسی از جا لنزی و ضدعفونی کردن آن
مهم ترین مرحله در پیشگیری از عفونت های خطرناک چشم، ضدعفونی کردن لنز تماسی قبل از هر بار استفاده است. امروزه اغلب از محلول های چند منظوره برای این کار استفاده می شود. این محلول ها خاصیت ضدعفونی کننده، مرطوب کننده و تمیز کننده دارند و همچنین برای آبکشی استفاده می شوند. برای خارج کردن لنز ابتدا جا لنزی را با در بسته کمی تکان دهید تا لنز از دیواره آن جدا شود و به راحتی بتوانید آن را خارج کنید. سپس لنز تماسی مربوط به چشم راست را در کف دست چپ قرار دهید و چند قطره از محلول شستشو را روی آن بریزید سپس با قسمت نرم یکی از انگشت های دست راست به مدت 10ثانیه روی آن را مالش دهید. پس از این کار با چند قطره دیگر از محلول شستشو، لنز را آبکشی کنید.

* قرار دادن لنز تماسی روی چشم (راست)
برای قرار دادن لنز روی چشم راست، آن را روی نوک انگشت اشاره یا وسط دست راست خود که تقریبا خشک شده قرار دهید. با انگشت سوم (یا چهارم) و پنجم دست چپ پلک پایین را به طرف پایین بکشید و لنز را به آرامی روی چشم قرار دهید. پس از قرار گرفتن لنز روی چشم، ابتدا پلک پایین را به آرامی رها کنید و سپس پلک ها را آرام حرکت دهید. با توجه به اهمیت نحوه قراردادن لنز روی چشم، پیشنهاد می کنیم در روزهای اول این کار را جلوی آینه انجام دهید. برای جلوگیری از اشتباه، درپوش جعبه لنز را نیز به ترتیب راست و چپ باز کنید.
•    توصیه های گفته شده را برای قرار دادن لنز تماسی روی چشم چپ هم به کار بگیرید.

* ضدعفونی جا لنزی و خشک کردن آن
مطالعات نشان داده 80درصد جا لنزی های افرادی که از لنز تماسی استفاده می کنند حاوی باکتری های خطرناکی است که می تواند منجر به عفونت قرنیه شود. بنابراین لازم است همیشه و در همه حال از بهداشت کامل جا لنزی مطمئن شوید. برای این کار بعد از قرار دادن هر دو لنز روی چشم باید جا لنزی را با محلول شستشوی لنز پرکرده و با انگشت اشاره، کف و دیواره های آن را مالش دهید تا باکتری ها و مواد پروتئینی چسبیده به دیواره ها جدا شوند. سپس آن را با محلول آبکشی کرده و در آن را به مدت 30 دقیقه باز بگذارید تا در معرض هوا خشک شود، سپس درپوش را ببندید.
 توصیه می کنیم جا لنزی را در محلی غیر از سرویس بهداشتی خشک کنید.
 

* نحوه برداشتن لنز از روی چشم راست
برای برداشتن لنز ابتدا دست های خود را به خوبی با آب و صابون بشویید، سپس به بالا نگاه کنید. پلک پایین را به سمت پایین بکشید. با نرمی انگشت اشاره لنز را از روی قرنیه به سمت پایین (روی سفیدی چشم) بیاورید و با انگشت شصت و اشاره خود لنز را خارج کنید. همان طور که توصیه کردیم بهتر است در روزهای اول، این کار را در مقابل آینه انجام دهید و همچنین از کوتاه بودن ناخن های خود مطمئن باشید. سپس جا لنزی را که کاملاً خشک شده است تا نصف از محلول تازه شستشو پر کنید، لنز را درون آن قرار دهید و درپوش را محکم ببندید.
توجه: همه محلول های مورد استفاده برای لنز نرم، در مورد لنزهای سخت استفاده نمی شوند. همچنین به خاطر داشته باشید محلول تان را بدون نظر چشم پزشک تغییر ندهید یا از محلولی که توصیه نمی شود استفاده نکنید.
•    توصیه های گفته شده را برای برداشتن لنز از روی چشم چپ نیز به کار بگیرید.

با مشاهده هر یک از علائم زیر سریعاً به چشم پزشک مراجعه کنید.
1. احساس ناراحتی در چشم ها
2. اشک ریزش غیرطبیعی
3.  ترشح از چشم ها
4. حساسیت غیرطبیعی به نور
5. قرمزی چشم
6. خارش و سوزش چشم
7. تاری دید
8. تورم پلک ها
9. درد چشم
10. کاهش دید
توجه: هنگام مراجعه به چشم پزشک یا اورژانس، لنز و جا لنزی خود را همراه داشته باشید زیرا ممکن است برای نمونه گیری و کشت میکروبی از آنها استفاده شود.

-  در چه صورتی لنز تماسی نیاز به تعویض دارد؟
در صورت سپری شدن زمان مجاز استفاده از لنز، کاهش دید، اشک ریزش، بروز درد، احساس جسم خارجی در چشم، تورم ملتحمه و قرمزی چشم باید لنز تماسی را خارج و تعویض کرد. برای اطمینان از مدت زمان مناسب مصرف هر لنز با پزشک خود مشورت کنید.

-  آیا در دوران بارداری استفاده از لنز تماسی مجاز است؟
استفاده از لنز تماسی در دوران بارداری محدودیت دارد چرا که بطور معمول وضعیت بینایی خانم ها در زمان بارداری تغییر می کند اما حدود ۶ ماه بعد از زایمان به وضع عادی باز می گردد.

-  آیا برای درمان قوز قرنیه می توانم از لنز تماسی استفاده کنم؟
با پیشرفت بیماری قوز قرنیه و افزایش نزدیک بینی و آستیگماتیسم نامنظم به مرحله ای می رسیم که دیگر با عینک نمی توان دید را اصلاح کرد و برای اصلاح دید باید از لنزهای تماسی سخت استفاده شود. این مراحل باید تحت نظر چشم پزشک طی شده و لنزها نیز به وسیله وی تجویز شود.

- عفونت ناشی از لنز تماسی چه علائمی دارد؟
نشانه های شایع این نوع عفونت عبارتند از: تاری دید، درد، ترشح، تورم، سوزش و حساسیت به نور شدید. با مشاهده هر یک از موارد گفته شده با احتیاط لنز تماسی خود را خارج کنید و هرگز لنز دیگری درون چشم قرار ندهید. لنزها را درون محفظه حاوی محلول بگذارید و در اولین فرصت به چشم پزشک مراجعه کنید.

-  پیامد خوابیدن با لنز تماسی چیست؟
  این کار 10 برابر شانس عفونت را افزایش می دهد و فقط براساس نوع لنز و اجازه چشم پزشک معالج تان می توانید با لنز تماسی بخوابید.

-  آیا استفاده از لنزهای تماسی رنگی و آرایشی عرضه شده در آرایشگاه ها ممکن است بینایی را با خطرجدی مواجه کند؟
تجویز هرگونه لنز تماسی فقط با نظر چشم پزشک یا متخصص بینایی سنجی امکان پذیر است از این رو لنزهای تماسی عرضه شده در آرایشگاه ها به هیچ عنوان مورد تایید نیست و باید از استفاده آن ها خودداری شود.

-  استفاده مشترک از لنز تماسی در صورت نگهداری اصولی مشکلی ایجاد نمی کند؟
لنز تماسی از هر نوعی که باشد یک وسیله بهداشتی کاملاً شخصی است و استفاده مشترک از آن سبب عفونت و مشکلات وخیم چشمی می شود و در مواردی درمان را پرهزینه، پیچیده و گاهی غیر ممکن می کند.

-  آیا می توان جا لنزی را با آب معمولی شست وشو داد؟
به دلیل وجود املاح، باکتری ها و برخی قارچ ها، استفاده از آب معمولی برای شست و شوی لنز و جا لنزی توصیه نمی شود؛ این اقدام می تواند سبب بروز عفونت و سایر عارضه های بینایی هم بشود.