چرا چشم خشک می شود؟ احتمالاً این سوال شما هم است. به طور کلی هر عاملی که باعث کاهش تولید یا تغییر کیفیت اشک شود می تواند منجر به خشکی چشم شود. مهمترین عوامل ایجاد خشک شدن چشم عبارتند از:
* بالا رفتن سن: با افزایش سن مقدار ترشح لایه آبکی اشک کم می شود. به علاوه همانطور که در افراد مسن چربی پوست کمتر و پوست خشک می شود، در چشم نیز میزان ترشح چربی کمتر می شود و در نتیجه مقدار تبخیر لایه آبکی زیاد می شود. کاهش تولید و افزایش تبخیر لایه آبکی اشک باعث ایجاد خشکی چشم در اکثر افراد مسن می شود. این گروه از افراد برای بررسی علائم خشکی چشم باید به طور منظم تحت معاینه چشم پزشکی قرار بگیرند.
نکته: خشکی چشم و درمان آن بسیار اهمیت دارد. توجه داشته باشید خشک شدن چشم و درمان آن در سنین بالا برای حفظ سلامت چشم ها بسیار اهمیت دارد.
* عوامل محیطی: در محیط های گرم و خشک میزان تبخیر لایه آبکی اشک زیاد است. قرار گرفتن در معرض باد شدید و یا هوای سرد و خشک ارتفاعات باعث بدتر شدن خشکی چشم می شود. استفاده از وسایل گرمازا و قرار گرفتن در معرض گرد و غبار و دود سیگار خشکی چشم را بیشتر می کند. بهترین راهکار برای کاهش علائم خشکی چشم کنترل عوامل محیطی است.
* کار چشمی طولانی مدت: به منظور کاهش علائم خشکی چشم پلک زدن متناوب برای پخش شدن لایه اشک ضروری است. در مواردی که فرد برای مدت طولانی به چیزی خیره شود و پلک نزند (مثلاً در موقع کار با کامپیوتر) علائم خشکی چشم بدتر می شود. در این حالت افراد معمولاً با احساس سنگ ریزه در چشم مواجه می شوند.
* داروها: بسیاری از داروهای معمولی می توانند باعث کم شدن ترشح اشک و ایجاد خشکی چشم شوند. مهمترین این داروها عبارتند از:
داروهای ضد فشار خون
داروهای سرماخوردگی (آنتی هیستامین ها)
داروهای ضد افسردگی
داروهای قلبی
قرص های جلوگیری از بارداری
بسیاری از قطره های چشمی (به خصوص داروهایی که برای درمان گلوکوم استفاده می شوند).
نکته: قطره اشک مصنوعی چشم (قطره خشکی چشم) در این دسته بندی قرار نمی گیرد. اشک مصنوعی چشم که برخی به آن قطره خشکی چشم نیز می گویند راه حلی ساده برای کاهش علائم خشکی چشم است.
* تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی به علت تغییر دو چربی لایه اشکی می توانند باعث خشکی چشم شوند. یائسگی، بارداری و قرص های جلوگیری از بارداری به علت تغییرات هورمونی بیماری خشکی چشم را تشدید می کنند و غدد اشکی کمتر فعالیت می کنند.
* بیماری ها: بیماری هایی مثل تیروئید و برخی از بیماری های سیستم ایمنی (مثل شوگرن و لوپوس) باعث ایجاد خشکی چشم می شود. برای درمان خشکی چشم در این بیماران مراقبت های بالینی احتمال بروز علائم خشکی چشم را کاهش می دهد. در بعضی بیماران خشکی چشم با احساس سنگینی پلک چشم همراه است.
نکته: برخی بین خشکی چشم و مگس پران رابطه ای می بینند. باید توجه داشت مگس پران به تنهایی بیماری نیست ولی می تواند نشانه ای از بیماری باشد. بنابراین در صورتیکه علائم خشکی چشم و مگس پران را با هم تجربه کردید حتما با چشم پزشک خود درمیان بگذارید.
* مشکلات تغذیه ای: کیفیت تغذیه ارتباط مستقیمی با بیماری خشکی چشم دارد. کمبود ویتامین A خشکی چشم را افزایش می دهد. برای پیشگیری از خشکی چشم مصرف به اندازه ویتامین ها را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
* التهاب لبه پلک ها (بلفاریت): این بیماری با تغییر در چربی لایه اشکی باعث بدتر شدن علائم خشکی چشم می شود. برای درمان خشکی چشم بررسی و معاینه لبه پلک ها ضروری است.
* بسته نشدن پلک ها: یکی از دلایل ابتلا به بیماری خشکی چشم مشکلات پلکی است. در صورتیکه به علت مشکلات ساختاری پلک ها درست بسته نشود مقدار تبخیر اشک زیاد می شود و علائم خشکی چشم ایجاد می شود. به علاوه در مواردی که به علت مشکلات عصبی (مثلاً پارکینسون) فرد کمتر در حالت عادی پلک بزند خشکی چشم ایجاد می شود. معاینه بالینی این بیماران برای تشخیص و درمان علائم خشکی چشم ضروری است.
* استفاده از لنزهای تماسی: استفاده از لنز تماسی (کنتاکت لنز) یکی از علل شایع خشکی چشم است. لنزهای تماسی مثل یک اسفنج لایه آبکی اشک را جذب می کنند و باعث خشکی چشم می شوند. به علاوه استفاده از لنز تماسی باعث کم شدن حس قرنیه و کاهش پلک زدن می شود و در نتیجه تولید و پخش شدن اشک را با مشکل مواجه می کند.